Deze uitspraak van Yannick Dujardin in zijn boek ‘De Mythes van de Toekomst’ heeft mij aan het denken gezet.

Wat Yannick hiermee bedoelt is dat in deze complexe samenleving iedereen zijn of haar eigen unieke invalshoek heeft en daardoor ook dingen inziet die anderen met een andere invalshoek niet zien. 

Het is belangrijk dat we bij het uitstippelen van het beleid in gesprek gaan met zoveel mogelijk mensen en verenigingen want het is uit de botsing van meningen dat de waarheid ontspringt. 

Dus het zou goed zijn dat de burgerparticipatie in de lokale politiek omhoog gaat. Maar hoe?

Eerst en vooral is het belangrijk dat informatie over hoe beslissingen tot stand zijn gekomen voor iedereen beschikbaar is. Het ideale gemeentehuis is figuurlijk een glazen huis. Laat openbaarheid van bestuur geen dode letter blijven. 

Daar hoort ook livestreaming van alle publieke vergaderingen van de gemeenteraad en raadscommisies bij. Dit kon in coronatijden, maar zou nu moeten verdergezet worden. 

Momenteel vormen de adviesraden in Knokke-Heist de manier waarop burgers bij het beleid betrokken worden.  De meeste raden vormen echter al even geen afspiegeling van de samenleving meer. Er is een tekort aan jonge leden, minderheden en kwetsbare groepen. Daartegenover staat een overwicht van vertegenwoordigers uit het verenigingsleven. Vaak zijn het ook overbevraagde vrijwilligers. 

Tegelijk stellen we vast dat langlopende inzet in onze samenleving plaats maakt voor vormen van tijdelijk engagement: mensen doen alleen mee wanneer ze tijd hebben of rond een bepaald thema of dossier dat hen prikkelt. Anderen zien meer waarde in actief zelf dingen ondernemen in plaats van wachten op inspraak in het beleid. Dat zorgt ervoor dat de gemiddelde adviesraad een clubje van ervaren rotten dreigt te worden. Let op, die hebben zeker hun plaats. Toch moet er in het landschap van de adviesraden durven nagedacht worden over enerzijds een duurzame kern aan geëngageerde trekkers. Daarnaast is er door het evoluerende participiatielandschap ook de mogelijkheid om adviesraden in een lossere structuur, op thematische wijze, te laten samenwerken.  Ook wijkraden zouden participatie op wijkniveau vorm kunnen geven.

Dit zal ervoor zorgen dat de gegeven voorstellen inhoudelijk sterker en breder gedragen zijn. Daardoor zullen ze meer impact hebben. 

Zie daarnaast klachten als een kans. Voorzie een onafhankelijke ombudsfunctie. Rapporteer regelmatig aan de gemeenteraad de binnengekomen klachten en de opvolging. 

Tot slot is er de burgerbegroting, zoals die in het district Antwerpen bestaat. Daar kiezen bewoners en organisaties elk jaar 5 thema’s en verdelen ze 1,4 miljoen euro (10% van het budget van het district) over deze 5 gekozen thema’s. In de tweede stap worden ideeën voor projecten ingediend. En in september, tijdens de derde stap, kiezen de inwoners van district Antwerpen welke projecten het volgende jaar uitgevoerd worden. Het uitvoeren van de projecten is de vierde en laatste stap van de cyclus. 

Zo zie je maar. Er zijn heel veel ideeën om burgers dichter bij het lokale beleid te betrekken. Ik hoop dat enkele hiervan werkelijkheid worden in Knokke-Heist.