Al hebben we nu gelukkig terug wat regen, willen we het in dit artikel hebben over wat droogte met onze polders doet.

Verzilting

In onze kuststreek sluimert altijd verzilting van de grond.

De polders zijn op de zee gewonnen en rusten op een ondergrond doordrenkt van zout water waarop dan een laagje zoet watert drijft.

Verdwijnt dat bovenlaagje zoet water dan neemt het zout water de bovenhand. 

Sinds de droogte van 2017 wordt de verzilting nauw opgevolgd:

De Vlaamse Milieumaatschappij heeft zelfs een verziltingsdashboard dat iedereen kan raadplegen.

De projectleider bij de Vlaamse Landmaatschappij neemt er recente metingen bij: 

“ in het meetpunt Blankenbergse Vaart is het zoutgehalte de jongste dagen al boven de 5.000 microSiemens per cm gestegen, de bovenwaarde voor het bewateren van gewassen”. In het nieuws op één was er zelfs sprake van tot 6.000 en 7.000.

Klassieke teelten zoals aardappelen en gras kunnen tegen een portie zout maar groenten heel wat minder. Bovendien kan vanaf 3000 microSiemens/cm het vee niet meer drinken. 

Het meetpunt staat wel aan de Uitkerkse Polder dicht bij de zeemonding maar het is de kanarie in de koolmijn.

Wim Pauwels van Natuur & Bos maakt zich ook zorgen: “ de droogte valt extreem vroeg dit jaar en als er geen aanvoer is van zoet water kan de hele polder kapot gaan”.

Vlaanderen heeft geen zoetwaterbronnen, we zijn afhankelijk van ons grondwater voor drinkwater en landbouw.

We kunnen polderdroogte voorkomen door het water minder snel af te voeren

De Polderdroogte voorkomen kan volgens experts : we kunnen de stuwen van de grachten hoger zetten.  10 cm kan al een groot verschil maken.

Volgens Wim Pauwels is dit een efficiënte en goedkope manier , beter dan alle andere. Maar er bestaat een hardnekkige neiging om water snel af te voeren. Dit heeft te maken met het zaaien van enkele specifieke teelten die droge akkers nodig hebben.

…” als de klimaatverandering jaar na jaar lange droogtes in petto heeft wordt het zonder ander peilbeheer én meer opslag van water moeilijk om verzilting uit te sluiten”…

Bij nog meer droogte zullen keuzes moeten gemaakt worden wie het weinige water kan gebruiken

Dat de Noordzeepolders op zoet water van elders zijn aangewezen is niet nieuw,. De kanalen van watertransport zijn vaak eeuwenoud.

Vandaag is het de Vlaamse Wareweg die de Yzer en de polders beleveren.

Zolang de Leie en de Schelde voldoende water bevatten kan dat, maar er zijn veel kandidaten voor dat water: het kanaal Gent-Terneuzen, de Schelde naar Antwerpen…

Bij weinig aanvoer zullen harde keuzes zich opdringen en er is nu al de vraag van de boeren voor uitzonderingsmaatregelen.

Ook ons drinkwater kan in het gedrang komen:  regenwaterputten van 5.000 liter staan nu al leeg.

…” de helft van de gezinnen gebruikt zo’n put voor toilet en wasmachines”…

Doordat ze moeten overstappen op leidingwater ligt het verbruik hiervan begin Mei al 15% hoger dan normaal.

We zouden eigenlijk het hele jaar door moeten zuinig omspringen met water.

Droogte leidt ook tot vissterfte en blauwalgen

We spreken hier nog niet over de vissterfte in de rivieren: door het verdampen is de concentratie aan vervuilende stoffen hoger dan anders en kan er massaal vissterfte volgen. Dit kan de beken en stromen besmetten en blauwalgen kunnen zich vormen.

Droogte kan ook scheuren in huizen veroorzaken

En om te besluiten kan ook de infrastructuur geraakt worden bij extreme weersomstandigheden: zo droog al het nu is, zo nat was het in de herfst en winter. Niet nat genoeg om een grondwaterbuffer aan te leggen maar wel om in gebieden met plastische klei voor problemen te zorgen: de buitengewone regenval gevolgd door droogte doet de klei uitzetten en krimpen. Door het krimpen van de klei, zakken huizen weg en leidt dit tot scheuren in de muren. Dit is in Oostkerke al het geval.